Większość doradców podatkowych zdobywa wpis na listę w drodze zdania egzaminu sprawdzającego ich teoretyczne i praktyczne przygotowanie z następujących dziedzin:

1) źródła prawa i wykładnia prawa,

2) analiza podatkowa,

3) podstawy międzynarodowego oraz wspólnotowego prawa podatkowego,

4) materialne prawo podatkowe,

5) postępowanie przed organami administracji publicznej i sądami administracyjnymi oraz postępowanie egzekucyjne w administracji,

6) międzynarodowe, wspólnotowe i krajowe prawo celne,

7) prawo dewizowe,

8) prawo karne skarbowe,

9) organizacja i funkcjonowanie administracji podatkowej i kontrola skarbowa,

10) rachunkowość,

11) ewidencja podatkowa i zasady prowadzenia ksiąg podatkowych,

12) przepisy o doradztwie podatkowym i etyka zawodowa.

Egzamin na doradcę podatkowego może być nieco okrojony w stosunku do osób, które zajmowały stanowiska sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów lub wykonywały zawód adwokata, radcy prawnego, notariusza, biegłego rewidenta. Dotyczy to także funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej w służbie stałej, posiadających ośmioletni staż w tej służbie.

Do egzaminu na doradcę podatkowego może być dopuszczona osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, korzysta z pełni praw publicznych i posiada wyższe wykształcenie. Osoba chcąca podejść do takiego egzaminu może przygotować się do niego we własnym zakresie lub uczestniczyć w kursie przygotowawczym wybranym spośród dostępnych na rynku ofert różnych jednostek.

Egzamin na doradcę podatkowego jest płatny (1.800 zł). Składa się z części pisemnej i ustnej. Warunkiem dopuszczenia do części ustnej jest zdanie z wynikiem pozytywnym części pisemnej egzaminu. W przypadku negatywnego wyniku części pisemnej lub ustnej egzaminu może on być powtarzany. Kandydat może przystępować do części ustnej egzaminu lub powtarzać tę część egzaminu w okresie roku od dnia przystąpienia do części pisemnej egzaminu. W przypadku negatywnego wyniku z części pisemnej albo ustnej egzaminu opłata za ponowny egzamin z tej części wynosi 900 zł.

Egzamin na doradcę podatkowego w stosunku do osób, które ukończyły studia wyższe, których program kształcenia zrealizowany został w ramach umowy zawartej przez Komisję Egzaminacyjną z uczelniami posiadającymi uprawnienia do nabywania stopnia naukowego doktora habilitowanego w zakresie nauk ekonomicznych lub nauk prawnych obejmuje tylko część ustną. W tym przypadku kandydat może przystępować do części ustnej egzaminu lub powtarzać tę część egzaminu w okresie roku od dnia złożenia wniosku o dopuszczenie do części ustnej egzaminu po raz pierwszy, nie później jednak niż w okresie 2 lat od ukończenia studiów.

Szczegółowe zasady przeprowadzania egzaminu określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2010 r. w sprawie Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego i przeprowadzania egzaminu na doradcę podatkowego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1972).